Czy to już dystopia…?

“In the year 2025, the best men don’t run for president, they run for their lives…” — Stephen King, The Running Man

Część pierwsza.

W części pierwszej pół żartem, pół serio potraktowałem mem, że 1984  miało być ostrzeżeniem, nie instrukcją. Absurdem byłoby twierdzić, że nad nami jest uprzywilejowana Wewnętrzna Partia, że jej przeciwnicy są ewaporowani. Miłość, namiętność czy przyjaźń nie są przecież zabronione, a od czasów Rewolucji Seksualnej są nawet stawiane jako cel i ideał wolności.

Podręczniki zwykle określają 1984 jako powieść antyutopijną. Ja umieściłbym ją raczej w połowie drogi między anty-, a dystopią. Nie jest czystą dystopią, bo struktura świata jest skoncentrowana na zapewnieniu „bezpieczeństwa” obywatelom za sprawą całkowitej i nieprzerwanej kontroli, jako odwrotność utopii. Jednak ku dystopijności skłania fakt, iż Orwell nie wyssał tego wszystkiego z palca, inspirował się faktycznymi założeniami ideologii Stalinowskiej.

Całe to moje rozważanie o dystopijności naszej rzeczywistości zrodziło się po obejrzeniu filmu Nerve. N3rv3 jest to internetowa gra w „Prawda czy Wyzwanie, tylko bez prawdy. Oglądający płacą by oglądać, Gracze grają by wygrać.” Gracze za pośrednictwem aplikacji mobilnej otrzymują wyzwania, za których wykonanie dostają nagrodę pieniężną. Jeśli odniesiesz porażkę, albo zrezygnujesz tracisz całą dotychczasową wygraną. Tylko ostatni na placu boju zatrzymuje pieniądze.
Wyzwania są różne, od „całuj się z obcym w kawiarni przez 5 sekund”, poprzez „zjedz kocią karmę”, aż do „półóż się na torach pod przejeżdżającym pociągiem”. Im wyzwanie trudniejsze i bardziej niebezpieczne, tym większa nagroda.

Film szokuje nie obrazami, przedstawionymi wydarzeniami, emocjonalnymi scenami. To taki ciekawe połączenie filmu dla nastolatków i thrillera. Szokuje tym, jak bardzo jest realistyczny. Gdyby ktoś powiedział mi o istnieniu takiej gry, nie zawahałbym się ani chwili i od razu bym uwierzył. Zresztą wydarzyło się to przecież, uwierzyłem. Pogłoski o Niebieskim Wielorybie pojawiły się marcu. Wszystkie portale powielały tego niusa, bez sprawdzenia źródeł. Cały świat uwierzył, że nastolatkowie są do tego zdolni.

N3rv3 ma jedną bardzo ważną cechę — nie ma dedykowanych serwerów, oparty jest na systemie peer-to-peer, każdy użytkownik udostępnia swój komputer/telefon/tablet jako ogniwo łańcucha. Co więcej, choć nie jest to wprost powiedziane, można śmiało przyjąć, że łączność oparta jest na sieci TOR. Informacje po drodze są wielokrotnie szyfrowane i deszyfrowane, przesyłane między wieloma urządzeniami, uniemożliwiając namierzenie zarówno nadawcy, jak i odbiorcy. Taka forma łączności zapewnia całkowitą anonimowość oglądającym. Mogą wyzwać kogoś, żeby za kilkadziesiąt tysięcy dolarów zastrzelił osobę spotkaną na ulicy i kryjąc się za nickiem nie czuć żadnej odpowiedzialności. Gorzej gdyby komuś udało się bazę danych użytkowników wykraść i ujawnić…

Wielki Brat patrzy. Nie przez teleekrany przymusowo umieszczone w każdym domu. Przez ekrany które z własnej nieprzymuszonej woli ze sobą nosimy. Nawet kamera w nich nie musi być ukryta, bo sami materiał dowodowy na swój temat tworzymy. Mechanizm rekomendacji w serwisie youtube.com działa na zasadzie szpiegowania. Cały ruch sieciowy jest rejestrowany, każdy obejrzany film jest dodawany do wirtualnej kartoteki, żeby dostarczyć content najlepiej spersonalizowany pod konkretnego użytkownika.

Spersonalizowane reklamy póki co są tylko w internecie. Przywykliśmy do nich, czasem są irytujące, gdy po zobaczeniu jednego (jednego!!!) produktu jego reklamy wyświetlają się przez cały kolejny tydzień. Warto tu wspomnieć samozaoranie pewnego mainstreamowego dziennikarza:

Co by jednak było gdyby na ulicach stały spersonalizowane wyświetlacze reklamowe?Kamera, program do rozpoznawania twarzy, połączenie z GoogleAds i tyle. Gdy developerzy powstałej w 2010 roku gry Mass Effect 2 umieścili na Cytadeli spersonalizowane reklamy, traktowali to pewnie jako sci-fi. Dzisiaj jest to kwestia zmiany regulaminu użytkowania google i tą wizję można zrealizować. Materiału fotograficznego w Internecie jest wystarczająco.

Żyjemy w przyszłości, nie ma co do tego wątpliwości. Co prawda nie korzystamy jeszcze z androidów (poza Androidem), ale sztuczna inteligencja jest bardzo zaawansowana. Siri i Alexa już bardzo sprawnie potrafią symulować człowieka, towarzystwa ubiezpieczeniowe posiadają automaty dzwoniące do klientów potrafiące reagować na „tak” i „nie”. Jeszcze chwila i scenariusz zakochania w programie komputerowym, jak w Her, będzie codziennością. Dłuższa chwila i androidy będzie ciężko odróżnić od człowieka, jak w Humans.
Prawa Robotów wg. Asimova, Langforda, Tildena są fikcją literacką. Ale niedługo będzie trzeba taki kodeks stworzyć na prawdę.

Czy osiągnęliśmy już poziom dystopii? Chyba nie. Ale musimy uważać, żeby Igrzysk Śmierci, Matrixa, Niezgodnej, Ghost in the Shell, 1984, Metropolis etc. nie traktować jak podręczników, ale jako ostrzeżenie.

LEGO® toys build anything. Especially pride…

Klocki LEGO® są idealnym nauczycielem kreatywności. Już od 1932 r.

19 maja 2002 r. o godz. 10:30 po raz pierwszy w pełni uczestniczyłem w Eucharystii. Potem powrót do domu, obiad i tylko trochę od mszy mniej ważna część uroczystości – prezenty. Wśród nich, oprócz mitycznych „Pieniędzy z Komunii”, między innymi pudełko z zestawem LEGO® System #4794. Był to mój pierwszy własny zestaw, klocków miałem już bardzo dużo, ale były albo wspólne, albo otrzymane przez któreś z mojego rodzeństwa. Jak tylko mama pozwoliła mi odejść od stołu pobiegłem do swojego pokoju zobaczyć co to dokładnie za klocki są. Przejrzawszy dokładnie instrukcję zabrałem się do budowy i po kilku chwilach Podwodny Wóz Dowodzenia Drużyny Alpha był gotowy do akcji. W tej formie przetrwał pewnie jakiś tydzień stojąc na półce, bo potem nadeszła druga, dużo ciekawsza, faza zabawy nowymi klockami – budowa czegoś nowego, według własnego pomysłu, wykorzystując nowe części.

LEGO® rozwija kreatywność na dwa, albo nawet trzy, sposoby. Pierwszy, dużo bardziej oczywisty, to „dosłowny”. Mam na myśli budowanie domu dla rodziny złożonej z ludków z kilku zestawów, albo tajnej bazy Doktora Zło… Po wymieszaniu wszystkich zestawów budujemy po prostu to, co przyjdzie do głowy.

Drugim sposobem jest rozwijanie dodatkowo wyobraźni. Przykładowo z tzw. budowlanych klocków (to te niby-cegły :P) można zbudować coś na kształt pistoletu, mającego z nim równie wiele wspólnego co wygięty patyk. Albo zwierzątka, lalkę, samochód i statek kosmiczny… Tak naprawdę, z odrobiną wyobraźni, z budowlanych klocków można zrobić dosłownie wszystko.

Ostatnim sposobem, moim zdaniem najbardziej niezwykłym, jest wykorzystywanie LEGO® na co dzień, nie tylko do zabawy. Sam, swego czasu, z braku kamerki internetowej, zbudowałem z LEGO® Technic stelaż pozwalający położyć telefon na monitorze i, dzięki specjalnej aplikacji, używać go do wideorozmów. W internecie można znaleźć wiele takich właśnie niezwykłych codziennych zastosowań, jak na przykład LEGO® też wykorzystane do upiększenia miasta:

UWAGA!!! PONIŻEJ ZNAJDUJĄ SIĘ INFORMACJE ZDRADZAJĄCE FABUŁĘ I ZAKOŃCZENIE FILMU „LEGO® PRZYGODA”, CZYTASZ NA WŁASNĄ ODPOWIEDZIALNOŚĆ!!!

Pierwszy pełnometrażowy film kinowy w wersji 3D, przedstawiający przygody postaci ze świata klocków LEGO. Opowiada historię Emmeta, zwyczajnej, niewychylającej się i zupełnie przeciętnej minifigurki LEGO, którą przypadkowo wzięto za bardzo niezwykłą postać, stanowiącą klucz do ocalenia całego świata. W ten sposób Emmet dołącza do niesamowitej drużyny, która ma do wykonania pełną przygód i niebezpieczeństw misję powstrzymania złowrogiego tyrana – misję, do której Emmet jest kompletnie i przezabawnie nieprzygotowany.

Tak filmweb opisuje film, więcej ogólników pisać nie będę. Chodzi mi bowiem o kilka cudownych motywów:

Klockowy Lord Biznes nie tylko ma podobną fryzurę, ale też mówi głosem ojca, właściciela całego świata z klocków, w którym dzieje się akcja. Obaj są wrogami kreatywności, wszystko ma być zbudowane zgodnie z instrukcją.

Ową niesamowitą drużynę (patrz opis) tworzą postaci, które nie miałyby szans się spotkać. Ale przecież świecie LEGO® nic nie stoi na przeszkodzie, żeby Batman, Superman i Green Lantern współpracowali z Dumbledorem i Gandalfem albo piratami, średniowiecznymi rycerzami, a nawet Unikitty!!! <3

Czytając komentarze wyraźnie widać wyraźne dwa fronty. Tych, którzy film uważają za nudny i nieatrakcyjny i tych, którzy uważają go za arcydzieło. Ci drudzy to Ci, którzy od najmłodszych lat budowali z LEGO®, więc na ekranie zobaczyli spełnienie swoich dziecięcych marzeń – klocki ożyły!!! Ilość nawiązań do popularnych motywów jest niezwykła. Wspomnę o jednym, który ujął zapewne wiele osób. Kosmonauta z lat 80 ma kask pęknięty na dole – widok, który zna chyba każdy…

I ta końcówka, gdy do zabawy dopuszczona zostaje młodsza siostra. Ta przerażona mina Finna i zaskoczenie klockowych bohaterów, gdy nagle w świecie pojawiają się nowe wielkie istoty – klocki z planety DUPLO®… Majstersztyk!

Przesłanie filmu jest naprawdę piękne. Kreatywność jednoczy i pozwala pokonywać największe przeciwności, nawet klej do plastiku. :)

(Ale chaos panuje w tym wpisie… Jeżeli jednak, mimo to, udało Ci się tu dobrnąć, niniejszym przepraszam i obiecuję poprawę)

Mężczyzna to nie siusiumajtek cz.3

Mężczyzna nie jest stworzony do tkwienia w czterech ścianach.
Jest wtedy jak lew w klatce. (Nie wiem czemu te lwy mi się tak wciąż nasuwają…) Simba jest idealną tego reprezentacją.

Nikt nie powie „Zrób to!”
Nikt nie powie „Zmykaj!”
Nikt nie powie „Przestań!”
Nikt nie powie „Czekaj!”
Wreszcie mogę iść, gdzie chcę.
Wreszcie nikt nie wtrąca się!
(TU cała scena.)

Jego automatyczną reakcją na próbę umieszczenia w jakichś ramach jest bunt. Zresztą okoliczności tej rozmowy też są dość znaczące, wraz z Nalą próbuje wymknąć się Zazu i pójść zobaczyć cmentarz słoni. Swoją drogą zawsze mnie to zastanawiało, czy to znaczy, że słonie u kresu swych dni udawały się w jedno konkretne miejsce żeby umrzeć? Trochę creepy…

Przygoda i ryzyko. To kręci mężczyznę. Szybka jazda, wspinaczka, poznawanie nowych miejsc. Właśnie, eksploracja. Magellan zaryzykował, że spadnie z krawędzi świata bo chciał zobaczyć czy rzeczywiście ziemia jest okrągła. Wcześniej Kolumb podjął to ryzyko, żeby znaleźć krótszą drogę do Indii.
Po co wchodzić na Mount Everest? Przecież w tych warunkach nie da się żyć, nikt tam nigdy nic nie zbuduje etc. Od 1904 roku, kiedy po raz pierwszy Dalajlama wydał Brytyjczykom zgodę na próbę zdobycia szczytu, przez 1921 kiedy pierwsza brytyjska wyprawa wyruszyła, do 29 maja 1953 r., kiedy w końcu Szczyt Świata został zdobyty, minęło prawie 50 lat! W międzyczasie wielu podróżników zginęło, wielu cudem przeżyło, tracąc jednak kończyny w wyniku odmrożeń. Nie można tego nazwać inaczej jak tylko wystawianiem się na śmiertelne niebezpieczeństwo dla własnej satysfakcji.
Swoją drogą, wiecie, że pierwszą europejką, i trzecią kobietą na świecie, na szczycie Czomolungmy, 16 października 1978 [sic!], była Polka, Wanda Rutkiewicz? A półtora roku później Andrzej Zawada, Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki jako pierwsi weszli na Mount Everest zimą. Swoja drogą, Rutkiewicz 23 czerwca 1986 jako pierwsza kobieta zdobyła K2.

Mount Everest jest symbolem, najwyższe miejsce na jakie człowiek może wejść na własnych nogach. Po pokonaniu wielu przeciwności, zwłaszcza tych swoich wewnętrznych barier i poczucia słabości, w sposób iście nadludzki zdobywasz Szczyt Świata. Mało jest rzeczy, z którymi mogłoby się to równać…

A bieguny? Na chłopski rozum to też nie ma sensu. Iść tyle czasu w śnieżycy, w jednolitym i nudnym krajobrazie po to, żeby być pierwszym człowiekiem w punkcie który człowiek nazwał ważnym. Szczyty gór wyznaczyła przynajmniej natura, bieguny człowiek oznaczył sobie sam…

A gdy bracia Wright zdobyli powietrze, Peary i Amundsen bieguny, odpowiednio północny i południowy, Hillary i Tenzig Mount Everest a Piccard w swoim batyskafie dno oceanu, nadszedł czas na coś absurdalnego. Kosmos.
Sputnik 1 w 1957, Łajka w tymże samym roku, Biełka i Striełka w 1960, Jurij Gagarin w 1961, Walentyna Tierieszkowa w 1963, spacer kosmiczny Aleksieja Leonowa w 1965, Apollo 11 w 1969, stacja Salut 1 w 1971, stacja Skylab 1973-1979, początek programu Voyager w 1977, stacja Mir 1986-2001, Pathfinder w 1996, Dennis Tito – pierwszy turysta kosmiczny w 2001 i w końcu Voyager 1 w 2012, jako pierwszy obiekt z Ziemi poza Układem Słonecznym.

To pragnienie odkrywania jest w każdym. Dzieci uczą się chodzić, bo chcą wiedzieć co jest krok dalej, niż mama kiedykolwiek zaniosła. Próbują jak wszystko smakuje, jak pachnie, jakie jest w dotyku.
Dzieci o wszystko pytają, bo są ciekawe. A największą krzywdą jaką się im robi jest „Nie pytaj! Nie gadaj! Nie idź tam! Nie biegaj! Nie skacz! Nie jedz! Nie dotykaj! Nie wąchaj! Siedź na tyłku! Nie rozmawiaj z tamtym dzieckiem! Nie baw się z nim! etc., etc., etc…” Homo Sapiens przestaje być Sapiens, bo dorosłe osobniki z tym walczą.

Czemu jesteśmy tak sfrustrowanym społeczeństwem? Bo siedzimy w biurach. Wciśnięci w garnitury, garsonki, zamknięci w ramy godzin pracy, etatów, dniówek, ograniczeni przez cztery ściany, podłogę i sufit, znający tylko sztuczne światło i sterylne powietrze z klimatyzatora.
Wszystko byłoby jeszcze do zniesienia, gdyby tak wyglądały jedynie godziny pracy. Ale odpoczynek wygląda podobnie. Kanapa, telewizor, chipsy, piwo albo komputer, facebook, strzelanka albo, o zgrozo, odpisywanie na służbowe maile czy inna praca… Wojownik–myśliwy, pragnący przygody, dla własnego zdrowia psychicznego powinien na weekend wyjechać z miasta! Na wieś, gdzie skosi trawę, przekopie ogródek, zbierze jabłka albo zetnie samosiejki prowadzące wieczną inwazję. Albo w góry, żeby pokonując własne słabości zdobyć jakiś szczyt. A nawet jeśli zostanie w swoim domu, to powinien zająć się remontem, pojeździć z synem na rowerze albo wziąć żonę na spacer.

Gdy ogląda się filmy przyrodnicze, lwy są tam dostojne, kroczą z wypiętą piersią i wysoko uniesionym nosem strosząc grzywę. A lew w zoo zwykle leży bojąc się nawet spojrzeć człowiekowi w oczy. Nie czyńmy ze swojego życia takiej klatki dla naszego wewnętrznego lwa! Nie zdobędziemy jako pierwsi bieguna, nie wynajdziemy samolotu, raczej też nie polecimy w Kosmos. Ale wychodząc ze swojej klatki możemy odkryć coś dużo cenniejszego – swoją tożsamość.

cdn…